۱- دستانتان را با آب و صابون بشوئید.
۲- استفاده از کرم ها و پودرهای ارایشی در اتاق هود ممنوع است.
۳- جویدن آدامس ، خوردن ، آشامیدن و کشیدن سیگار در اتاق هود ممنوع است.
۴- تجهیزات محافظت فردی را بپوشید.
۵- وسایل یکبار مصرف مورد نیاز را چک نمائید.
۶- از سلامت هود و زمان سرویسکاری اطمینان حاصل کنید.
۷- داروهای مورد نیاز (داروهای شیمی درمانی) را مطابق با برگه شیمی درمانی روزانه چک و به زیر هود انتقال دهید.
۸- از وجود Safety Box در زیر هود اطمینان حاصل کنید.
۹- سطح کار را با پوشش جاذب مقاوم به نشت آب (دروشیت یکبار مصرف) بپوشانید.
۱۰- سرم های لازم را با حجم و نوع مناسب با پروتکل پس از هوا گیری و نصب اتیکت خام (نوشته نشده) به زیر هود منتقل کنید.
- هنگام آماده سازی فضای کافی در کابین را در نظر بگیرید و در صورت نیاز آماده سازی را در چند نوبت انجام دهید.
- بهتر است تعداد دفعات خارج شدن دستان از زیر هود ، حداقل باشد.
انتخاب سرنگ
- سر سوزن باید از نوع سایز بزرگ (۱۸G) باشد.
- حجم سرنگ بیش از حجم داروی کشیدنی باشد(مثلا اگر دارویی ۱۰ میلی لیتر است ، از سرنگ ۲۰ میلی لیتری استفاده شود).
- قبل از کشیدن دارو از سلامت سرنگ اطمینان حاصل کنید.
- سرنگهای آلوده بدون Recap (گذاشتن در پوش) به Safety Box انتقال یابد.
نحوه کار با ویالهای دارویی
- از ایجاد فشار مثبت و منفی در داخل ویال خودداری کنید.
- در ویالهای پودری ، تحت شرایط آسپتیک ، برابر حجم حلال ، هوای ویال را تخلیه کنید.
- حلال را با حجم استاندارد اضافه و جهت ایجاد فشار منفی(پیشگیری از آئروسل) ، کمی هوا آسپیره کنید.
- پنبه الکلی را بر روی محل ورود سوزن قرار داده ، آرام سرنگ را خارج کنید.
- بهتر است از همزن های برقی (Shaker) جهت حل کردن پودر استفاده شود ، اما در صورت فقدان ، پنبه الکل را بر روی محل سوراخ سوزن قرار داده ، به ارامی تکان دهید.
- پس از انحلال کامل پودر ، طبق پروتکل حجم مورد نیاز را به داخل سرنگ بکشید.
- دارو را تحت شرایط آسپتیک به سرم مناسب منتقل کنید.
روش صحیح کار با آمپول های شیمی درمانی
- جهت عدم خدشه دار شدن دستکش ، گازی را دور گردن آمپول بپیچید.
- دارو را با رعایت نکات آسپتیک به داخل سرنگ بکشید.
- جهت پیشگیری از تشکیل آئروسل ، از هواگیری خودداری نمائید.
- دارو را با رعایت نکات آسپتیک به داخل سرم ، اضافه کنید.
روش صحیح کار با قرص ها ، کپسولهای خوراکی و داروهای استنشاقی
برخی داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی و استنشاقی تجویز می شوند.
داروهای شیمی درمانی خوراکی ، تنها نیاز به دستکش و کاپ دارویی دارند .
اما در داروهای استنشاقی مانند Pentamidine و Ribavirin هنگام اماده سازی و تجویز پوشیدن وسایل محافظت فردی کامل (ماسک ، دستکش ، عینک ، کلاه و گان) الزامی است.
اغلب کارخانه های تولید کننده دارو در صورت نیاز ابزارهای محافظتی بیشتر را همراه دارو ، در اختیار مصرف کنندگان و آماده کنندگان قرار می دهند.
انتقال و تزریق داروهای آماده شده
۱- دستانتان را با آب و صابون بشویید.
۲- گان ، کلاه ، عینک دستکش و عینک بپوشید.
۳- سرنگ یا سرم حاوی دارو را در جعبه قابل شستشو و مقاوم به سوراخ شدگی قرار دهید.
۴- جعبه را روی ترالی بگذارید.
۵- ترالی را به بالین بیمار منتقل کنید.
۶- مسیر رگ را چک نمائید (در صورت فلبیت یا قدیمی بودن مسیر رگ ، IV جدید برقرار کنید).
۷- زیر مسیر رگ (IV) بیمار دروشیت قرار دهید (دروشیت تا پایان تزریق باقی بماند).
۸- داروهای Premedication (ضد تهوع و ضد حساسیت) را طبق پروتکل تزریق کنید.
۹- سرعت تزریق را طبق پروتکل تنظیم کنید.
۹- ترالی را به اتاق آماده سازی
۱۰- اتیکت سرم باید دارای : نام و نام خانوادگی بیمار ، شماره تخت ، حجم سرم ، نام داروی شیمی درمانی اضافه شده ، دوز دارو ، تاریخ تزریق ، مدت زمان تزریق ، ساعت شروع و ساعت پایان و نام پرستار آماده کننده دارو باشد.
۱۱- وسایل یکبار مصرف فردی را به ترتیب زیر خارج کنید:
- دستکش اول ، گان یکبار مصرف ، ماسک ، عینک و دستکش دوم.
۱۲- دستانتان را با آب و صابون بشوئید.
نکاتی پیرامون کادر پرستاری شاغل در بخش شیمی درمانی
- بهتر است کلیه فرآیند شروع تا خاتمه شیمی درمانی توسط یک پرستار انجام شود.
- هر پرستار بعد از یک روز کار با داروهای شیمی درمانی ، باید دو روز از انجام اینکار دور باشد.
- گزارش پرستاری بیمار تحت شیمی درمانی توسط پرستار انجام دهنده نوشته شود.
- در صورتیکه آماده سازی توسط پرستار اول و تزریق توسط پرستار دوم انجام شده است، گزارش نویسی بر عهده پرستار دوم است.
جداسازی بطری های خالی شیمی درمانی و دفع وسایل مصرفی آلوده
۱- دستانتان را با آب و صابون بشویید.
۲- گان ، دستکش ،عینک ، کلاه و ماسک بپوشید.
۳- ترالی حامل سطل مخصوص کیسه های آلوده را به اتاق بیمار منتقل کنید.
۴- پس از بستن شیر ست سرم ، با دقت بطری را جدا نموده و داخل سطل مخصوص بیاندازید.
۵- ترالی را به اتاق جمع آوری وسایل آلوده منتقل نمائید.
۶- وسایل محافظت فردی را خارج کنید.
۷- دستانتان را با آب و صابون بشویید.
۸- گزارش پایان شیمی درمانی را در پرونده بیمار ثبت نمائید.
انبار ، نگهداری و حمل داروهای شیمی درمانی
- محل نگهداری داروهای یاخته آزار (شیمی درمانی) باید از سایر داروها مجزا باشد ، و فقط پرسنل آموزش دیده حق تردد دارند.
- کلیه قفسه ها و جعبه های نگهداری باید دارای برچسب ” خطر تماس با داروهای سرطانزا” باشند.
- کلیه جعبه های مخدوش و آسیب دیده ، با رعایت اصول ایمنی (پوشیدن گان ، عینک ، دستکش ، کلاه و ماسک) و زیر هود بیولوژیک کلاس ۲ B ، باز شوند.
- ویالهای شکسته داخل Safty Box نصب در زیر هود بیولوژیک انداخته شوند.
- کلیه داروهای یاخته آزار باید از طریق جعبه های مقاوم به ضربه و آب به بخش آماده سازی انتقال پیدا کنند (از داوخانه تا بخش آماده سازی)
- جعبه اننقال باید دارای بر چسب ” خطر تماس با داروهای سرطانزا” باشد.
نکاتی پیرامون کادر آزمایشگاه شاغل در بیمارستان سرطان
- ترشحات (خون ، مدفوع ، ادرار ، خلط و ترشحات معده) بیمار تحت شیمی درمانی ، تا ۴۸ ساعت بعد از پایان شیمی درمانی ، آلوده به مواد باخته آزار است.
- کلیه پرسنل شاغل در آزمایشگاه در صورت کار با چنین ترشحاتی باید وسایل محافظت فردی (گان ، ماسک ، دستکش وعینک) استفاده نمایند.
- شستشوی دستان قبل و بعد از پوشیدن دستکش الزامی است.
نکاتی پیرامون کمک بهیاران شاغل در بخش انکولوزی
- تا ۴۸ ساعت بعد از شیمی درمانی ، همچنان احتمال آلودگی ملحفه بیمار وجود دارد.
- ترشحاتی چون خون ، ادرار ، مدفوع و استفراغ یکی از بالقوه ترین منابع آلوده به داروهای یاخته آزار تا ۴۸ ساعت بعد از شیمی درمانی هستند.
- همچنین احتمال نشت ست های سرم و بطری سرم حاوی داروی شیمی درمانی هم وجود دارد.
- در طی این مدت جمع آوری ملحفه های بیمار باید با پوشیدن گان و دستکش انجام شود و با بر چسب ” آلوده به مواد سرطانزا” به بخش لنژری انتقال پیدا کند.
- پرسنل لنژری باید جهت شستشو از گان و دستکش استفاده نمایند.
نکاتی پیرامون پرسنل خدمات بخش انکولوژی
- کیسه زباله دفع مواد یاخته آزار و وسایل مصرفی آلوده باید رنگی متفاوت از سایر کیسه ها (کیسه زباله معمولی و عفونی) داشته باشد.
- وسایل تیز مصرفی آلوده ، باید قبل از انتقال به کیسه های مخصوص داروهای یاخته آزار ، در Safty Box نصب در هود بیولوژیک جمع آوری شود.
- سطل های زباله مخصوص داروهای یاخته آزار باید دارای حجم مناسب ، بدنه مقاوم به آب و ضربه و پدالی باشد.
- ویالهای دارویی نیمه مصرف شده باید همچون وسایل یکبار مصرف آلوده جمع آوری و از بخش خارج شود.
- پرسنل خدمات باید هنگام بسته بندی و حمل از دستکش ، ماسک و گان استفاده نمایند.
بر روی کلیه کیسه ها باید بر چسب ” خطر آلودگی با داروهای یاخته آزار” چسبانده شود.